بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات زونوتیک

بیماری‌های مشترک، بیماریها، آلودگیهای انگلی و عفونت‌هایی هستند که به‌طور طبیعی بین انسان و حیوانات منتقل می‌شوند. این تعریف شامل عوامل غیر عفونی مانند توکسین‌ها و سموم نیز می‌شود.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، ۸۳۲ عامل از بین ۱۷۰۹ عامل بیماریزا از حیوانات به انسان منتقل می‌شود و همچنین ۱۱۴ مورد از میان ۱۵۶ بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، از حیوانات به انسان منتقل می‌گردد.

مهمترین راه انتقال بیماری‌های مشترک، تماس است با

• حیوانات وحشی در جنگل و …
• حیوانات دست آموز و خانگی
• حیوانات غذایی (عفونتهای شغلی دامپزشکان و دامداران یا شاغلین کشتارگاه)

از آنجاییکه ابتلا به بیماری‌های مشترک سیستم ایمنی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد لذا باید در تماس این افراد با حیوانات دقت شود:

• نوزادان
• افراد مسن
• کودکان در حال آموزش راه رفتن
• کسانی که بیماری اتوایمیون دارند
• افراد تحت درمان بیماری‌های سرطانی
• افرادی که به تازگی جراحی پیوند عضو داشته‌اند

پژوهشگران آمریکایی اعلام کرده‌اند، اغلب افرادیکه از سگ‌های خانگی نگهداری می‌کنند پس از تماس با حیوان دست‌های خود را نمی‌شویند، ممکن است حیوان به رختخواب صاحب خود نیز راه پیدا کند و احتمال انتشار میکروب بین اعضای خانواده زیاد است.

دکتر کیت استنسکی محقق آمریکایی در دانشگاه ایالتی کنزاس دریافته است تقریباً تمام کسانی که سگ دارند، با سگشان غذا می‌خورند و بیش از نیمی از آن‌ها به این حیوان اجازه می‌دهند که روی تختخواب شان بخوابد، بسیاری از میکروب‌های مدفوع سگ، در اثر انگشت صاحبان آن‌ها، وجود دارد و ۱۰ درصد این افراد دارای زنجیره‌های باکتریایی E.coli مشابه با آن حیوان هستند.

مهمترین عفونت‌های شغلی در کشتارگاه‌ها عبارتند از

• تب Q
• بروسلوز
• لپتوسپیروز
• لوپینگ ایل

بیماری‌های مشترک بر اساس میزبان‌های مخزن به سه گروه تقسیم می‌شوند

• انتروپوزئونوزها: از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند مثل بروسلوز و سل گاوی.
• زئو انتروپونوزها: از انسان به حیوانات منتقل می‌شوند مانند سل انسانی.
• آمفیکسونوزها: هم از انسان به حیوان و بالعکس قابل انتقال هستند.

مهمترین بیماری‌های مشترک بین انسان و سگ عبارتند از

• هاری
• لپتوسپیروز
• بیماری‌های قارچی (کچلی)
• لارو مهاجر احشایی
• لارو مهاجر پوستی
• اکینوکوکوس
• عفونت با کرم پهن
• سالمونولوز
• التهاب پوستی (کک، جرب، آلودگی با گونه‌های chevletiella)
• تب Q
• بیماری Giardia
• کامپایلوباکتر

مهمترین بیماری‌های منتقله از گربه به انسان شامل

• کرم‌های لوله ای
• بیماری Giardia
• کامپایلوباکتر
• بیماری چنگ گربه (Cat-scratch disease)
• طاعون خیارکی
• توکسوپلاسموزیس

توصیه‌های بهداشتی برای بیماری‌های مشترک

• جای هیچ حیوانی در منزل مسکونی نیست.
• صاحبان سگ و گربه بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند.
• بچه‌های کوچک به دلیل این که چهار دست و پا راه می‌روند بیشتر در معرض خطر هستند.
• دست‌هایتان را بعد از تماس با حیوان خانگی حتماً بشویید.
• استفاده از دستگاه‌های التراسونیک برای دور کردن حیوانات مانند سگ و گربه
• جلوگیری از بازی بچه‌ها در مکان‌هایی که به وسیله مدفوع حیوانات خانگی یا سایر حیوانات آلوده شده‌است.
• هرگز بچه‌های کوچک را با سگ‌ها تنها نگذارید.
• اگر حیوان خانگی دارید حدالامکان از تردد با پای برهنه در خانه اجتناب کنید.
• باز کردن مرتب پنجره‌ها برای جلوگیری از انتقال آلودگی‌های تنفسی
• جلوگیری از حضور حیوان در آشپزخانه
• اجتناب از لمس حیوان در هنگام صرف غذا
• کنترل سلامت حیوان (یک بار در ماه از ۲ تا ۸ ماهگی، یک بار در سال پس از ۸ ماهگی)